Çiçek:”Ekonomik Krizin Derinleştiği Son Yıllarda da İş Cinayetlerinde ve Kazalarında Ciddi Bir Artış Gözlendi”
HDK Eş Sözcüsü ve Yeşil Sol Parti İstanbul Milletvekili Cengiz Çiçek, inşaat işçilerinin intiharlarına ilişkin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan tarafından yanıtlanması istemiyle soru önergesi verdi.
Yine Çiçek, Emlak Konut Fikirtepe Kentsel Dönüşüm Projesi’nde çalışırken yeterli düzeyde alınamayan iş güvenliğinden ötürü 11. kattan düşen ve yaralanan 22 yaşındaki Vanlı inşaat işçisi Ferhat Salman’ı ziyaret ederek basına yönelik açıklamalarda bulundu.
Halkların Demokratik Kongresi (HDK) Eş Sözcüsü ve Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi İstanbul Milletvekili Cengiz Çiçek, Emlak Konut Fikirtepe Kentsel Dönüşüm Projesi’nde çalışırken yeterli düzeyde alınamayan iş güvenliğinden ötürü 11. kattan düşen ve yaralanan 22 yaşındaki Vanlı inşaat işçisi Ferhat Salman’ı ziyaret etti. Çiçek yaralanan Ferhat Salman’a acil şifalar dileğini iletti.
Çiçek büyük kentlerde iş güvenliği açısından ciddi tehlikeler barındıran inşaat, kot taşlama vb. işlerde ağırlıklı olarak Kürt ve göçmen işçilerin çalıştığını ifade etti. Çiçek bu tablonun kendiliğinden ortaya çıkmadığını; devletin politik, ideolojik tercihlerinin bir sonucu olduğunu ifade etti. “Bugün nasıl ki Suriyeden, Pakistandan, Afganistandan ve diğer Ortadoğu ile Asya ülkelerinden gelen göçmenler ve sığınmacılar güvencesiz ve kölelik koşullarında çalıştırılıyorsa, 90’lı yıllarda devletin zorla yerinden ederek büyük kentlere göç ettirilen Kürtler de en ağır iş kollarında, güvencesiz ve kölelik koşullarında çalışmak zorunda bırakılmıştır. Devletlerin sermayeyi kollayan, tekçi yönetim anlayışların bir sonucu olarak ortaya çıkan zorunlu göç, hayatta kalmak için en ağır ve güvencesiz koşulların zorunlu çalışma hayatının da temel belirleyenlerindendir. 2023 yılında bile metropol kentlere toplumsal ve sınıfsal eşitsizliğin doğal bir sonucu olarak zorunlu gelen Kürtler halen inşaatlarda, kot taşlama işlerinde, tarlalarda, tekstillerde ucuz, güvencesiz ve kölelik koşullarında çalıştırılmaktadır.
İstanbul Milletvekili Cengiz Çiçek, Türkiye’de de iş kazaları ve iş cinayetlerinin yanı sıra son zamanlarda özellikle inşaat iş kolundaki işçi intiharlarının da ülke gündeminin ciddi ve neticeleri itibariyle can alıcı sorun alanlarından birisi olduğunu ifade etti. Çiçek, ekonomik krizin derinleştiği son yıllarda da iş cinayetlerinde ve kazalarında ciddi bir artış gözlendiğini, bunun en temel nedenleri arasında da yeterli düzeyde “hızlı iş görülmesi” ve azami kar hırsıyla denetimin olmadığı cezai müeyyidenin oldukça yetersiz olduğunu dile getirdi. Son olarak Çiçek, iş kazalarının meydana gelmesinde yüksek risk barındıran işyerleri ve iş kollarında ölüm veya yaralama vakalarının gerçekleşmesinin öngörülebilir olduğunu buna rağmen işyerinde iş sağlığı ve güvenliği için gerekli önlemleri almayan, işçiye iş sağlığı ve eğitimi vermeyen işverenin doğabilecek iş kazalarında ihmalinden ötürü önemli oranda sorumlu oluşunun kabul edilmediğini, buna ilişkin ilgili Bakanlığın yeterli çalışmaları yürütmediğini ve giderek artan ölümlerin ve yaralanmaların ivedi tedbirlerin hayata geçirilmesini zorunlu kıldığını belirtti.
Önergenin tam metni
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞI’NA
Aşağıdaki sorularımın Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan tarafından Anayasanın 98. Ve İçtüzüğün 96. İle 99. maddeleri gereğince yazılı olarak cevaplandırılmasını arz ederim. Cengiz ÇİÇEK
İstanbul Milletvekili
Türkiye’de de iş kazaları ve iş cinayetlerinin yanı sıra özellikle inşaat işçilerinin yakın zamandaki intiharları emekçilerin ne denli zor koşullardan çalıştıklarının ve zor bir yaşam sürdürdüklerinin en önemli göstergeleri arasındadır. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi verilerine göre, 2013 yılından Kasım 2022’ye kadar olan zaman diliminde 649 işçi, geçim sıkıntısı, borçlar, mobbing, ve işsizliğin de içinde olduğu nedenler dolayısıyla yaşamına son verdi.
Ekonomik krizin beraberinde getirdiği ağır çalışma koşullarına bağlı olarak işçi intiharları da artmaktadır. En son yaşanan intiharlardan bir tanesi de 3 Temmuz’da YDA Group Finans Merkezi Şantiyesinde çalışan genç işçi Mithat Yılmaz’ın kendini asarak hayatına son vermesidir.
Yine yakın zamanda İstanbul Finans Şehir Merkezi’ndeki Yapı Yapı firmasında güvenlik çalışanı olan 21 yaşındaki Ferhat Malkever’in intihar ederek hayatına son verdiği iddia edilmektedir. Ferhat Malkaver, 27 Haziran’da tarihinde çalıştığı yerde sabah saatlerinde firmada çalışan işçiler tarafından ölü bulunmuş, intihar ettiği ileri sürülen Malkaver’in babası Muğdat Malkaver ise oğlunun ölümüne dair iddiaların gerçekçi olmadığını belirterek, şüpheli bulmuştur. Limak Holding’te çalışan Mansur Eyüpoğlu, Rönesans Holding’te çalışan İsmail Tura da mesai baskısı, mobbing, işsizlik kaygısı, geçim sıkıntısı ve borç gibi birçok nedenden dolayı hayatlarına son vermiştir.
YDA Group Finans Merkezi Şantiyesinde çalışan işçilerden tarafımıza gelen bilgilere göre son zamanlarda yaşanan intiharların sebeplerinden bir tanesi de MET isimli uyuşturucunun da etkisi olduğu yönündedir. İşçiler uyuşturucunun çok kolay bir biçimde elde edildiğini ve hiçbir önlemin alınmadığını ifade etmektedir.
Bu bağlamda;
-
1. İnşaat iş kolunda çalışan işçilerin son aylardaki intihar vakalarına ilişkin gerekli soruşturmalar başlatılmış mıdır? Başlatılmamış ise gerekçesi nedir?
-
2. Başta İstanbul Finans Merkezi olmak üzere diğer inşaat bölgelerinde işçi sağlığı ve iş güvenliği bakımından gerekli denetimler en son ne zaman yapılmıştır? Denetimlere ait teftiş raporlarının sonuçları nelerdir?
-
3. İntiharlara neden olan mobbing, kötü çalışma koşulları ve yoğun mesai saatlerine ilişkin işverenlere herhangi bir yaptırım uygulandı mı? Uygulandıysa bunlar nelerdir?
-
4. İnşaatlara kolaylıkla sokulabilen uyuşturucu maddelere ilişkin Bakanlığınızın bir çalışması var mı?
-
5. Bakanlık olarak inşaatlardaki intiharlara ve iş cinayetlerine neden olan iş güvencesizliği, hukuk dışı taşeronlaştırma, sigortasızlık, kötü çalışma koşulları ve sendikal örgütlenme önündeki engeller gibi hususlar hakkında gerekli önlemleri aldınız mı?
-
6. Uluslararası sözleşmeler, iş yasası ve mevzuat uyarınca işverenler her türlü önlemi almakla, devlet de bu önlemlerin alınıp alınmadığını denetlemekle yükümlüdür. Ancak intiharların ve iş cinayetlerinin önlenemediği, vahim boyutta devam ettiği görülmektedir. Bu doğrultuda, hükümetinizin yükümlü olduğu denetimdeki ihmallerin yanı sıra sermaye odaklı politikalarının etkisi değerlendirilmiş midir?”dedi.
