HMKÜ’DE TARIMSAL GELECEK İÇİN ÇEVRE DOSTU ÇÖZÜMLER BELİRLENİYOR

Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi’nde Biyoteknoloji ve Bitki Islahındaki Projeler ile Tarımsal Gelecek için Çevre Dostu Çözümler Belirleniyor

Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ömer Faruk Coşkun’un yürütücülüğünde 3 adet TÜBİTAK-1001 projesi, tarımsal üretimde verimliliği artırmak, stres koşullarına dayanıklı bitki çeşitleri geliştirmek ve genetik bilimiyle tarıma yeni bir bakış açısı kazandırmak için sürdürülüyor. Bu çalışmalar, tarımın geleceğini yeniden şekillendiren stratejik yaklaşımlarla hem yerel hem de küresel sorunlara çözüm üretiyor.

TÜBİTAK-1001 Projeleri:

• Azot Etkinliği Yüksek ve Tuza Toleranslı Biber Genotiplerinin Geliştirilmesi ve İlişkili Markırların Tespiti
• Sebze Olarak Tüketilen Su Kabağı [Lagenaria Siceraria (Molina) Standl] Genotiplerinin Morfolojik, Fitokimyasal, Moleküler Karakterizasyonu ve Seleksiyonu
• Karpuzda Aşılamanın Tuz Stresine Karşı Morfolojik, Fizyolojik ve Transkriptom Genom Boyu İfade Düzeylerine Etkilerinin Belirlenmesi

İlk proje, biber genotiplerinde azot etkinliği ve tuz toleransını artırmayı, genetik markırlar ile bu özellikleri belirlemeyi amaçlıyor. Bu proje ile doku kültürü teknikleriyle double haploid biber hatları geliştirerek, azot etkinliği yüksek ve tuza toleranslı genotiplerin ıslahında önemli bir adım atılıyor. Bu sayede biber üretiminde sürdürülebilir ve çevre dostu bir yaklaşım hedefleniyor.

İkinci proje, su kabağı genotiplerinin morfolojik, fitokimyasal ve moleküler düzeyde detaylı analizini içeriyor. Türkiye’nin tarımsal genetik kaynaklarını modern biyoteknolojiyle harmanlayan bu çalışma, genetik haritalama ve önemli tarımsal özelliklerle ilişkili markırlar belirlenerek su kabağının tarımsal değerini artırmayı ve daha dirençli çeşitler geliştirmeyi hedefliyor. Bu yenilikçi çalışma, üstün özelliklere sahip genotiplerin seçimiyle tarımsal üretimde verimliliği artırmayı hedefliyor.

Üçüncü projede karpuz bitkilerinin tuz stresine karşı dayanıklılığını artırmak amacıyla kapsamlı bir araştırma yürütülüyor. Bu çalışmada, farklı aşılama tekniklerinin etkileri detaylı bir şekilde ele alınırken, aynı zamanda gen ifadelerin transkriptom düzeyindeki değişimleri inceleniyor. Tuz stresi altında bitkilerin morfolojik, fizyolojik ve moleküler yanıtları analiz edilerek, dayanıklılığı artıracak stratejiler belirleniyor. Bu araştırma, zorlu toprak koşullarında verimli tarım uygulamaları geliştirilmesi için önemli bir adım oluşturuyor.

Bu projelerde Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi dışında 13 farkı üniversite/enstitüde görev yapan 16 araştırmacı, 3 danışman ve 8 bursiyer görev alıyor. 5 milyonu aşan bütçesi ile bu 3 projenin iş paketlerinin büyük bir kısmı üniversitemiz konteyner laboratuvarı ve araştırma seralarında yürütülüyor. Proje ekibi ayrıca görevine süs bitkileri ve meyve doku kültürü çalışmaları ile Tübitak-2209 öğrenci araştırma projeleri de aynı laboratuvarda devam ediyor.
Doç. Dr. Ömer Faruk COŞKUN’un yürütücülüğünde gerçekleştirilen bu projeler, doku kültürü, genetik, aşılama, topraksız tarım vb. tekniklerle tarımda bilim ve teknolojiyi bir araya getirerek, üretim süreçlerini iyileştirme, stres koşullarına dayanıklılığı artırma ve sürdürülebilir tarımı destekleme yolunda önemli bir adım atıyor.

Türkiye’nin tarımsal geleceği için umut veren bu araştırmalar, küresel gıda güvenliğine de katkı sunuyor.